تحصیل رایگان در خارج از کشور آن هم در شرایطی که هزینه شهریه دانشگاهها در بسیاری از کشورهای دنیا رو به افزایش است و برای دریافت مدرک معتبر باید چندین هزار دلار پسانداز کنار گذاشته باشید، تقریبا غیرممکن به نظر میرسد. کشورهای زیادی در سراسر دنیا وجود دارند که دانشجویان بینالمللی میتوانند در آنها به صورت رایگان یا با هزینهای اندک، تحصیل کنند. در این راهنمای تحصیل در خارج از کشور، کشورهایی که میتوانید در آنها تحصیل کم هزینهای داشته باشید، معرفی شدهاند.
تحصیل رایگان در خارج آن هم در کشوری مثل آلمان رویای هر دانشجوی بینالمللی است. علاقه به تحصیل در آلمان روز به روز در حال افزایش است. علت آن هم بدون شهریه بودن هزینه تحصیل در مقطع کارشناسی در بیشتر دانشگاههای دولتی آلمان است. این موقعیت برای همه دانشجویان آلمانی و بینالمللی، فارغ از ملیت آن ها، قابل دسترسی است. دانشجویان فقط باید یک هزینه اندک حدود ۱۵۰ تا ۲۵۰ یورو (۱۷۰ تا ۲۸۰ دلار) بابت هزینه ثبتنام پرداخت کنند تا هزینههای اداری را پوشش دهد.
تنها استثنايی که در آلمان وجود دارد و مانع از تحصیل رایگان در خارج برای دانشجویان بینالمللی میشود، ایالت بادن وورتمبرگ در جنوب غربی آلمان است که در پاییز سال ۲۰۱۷، دانشجویان غیر اتحادیه اروپا را ملزم به پرداخت شهریه کرد. این دانشجویان باید هر ترم ۱۵۰۰ یورو (۱۶۶۰ دلار) و سالانه ۳۰۰۰ یورو (۳۳۲۰ دلار) شهریه پرداخت کنند. دانشجویان مقطع دکتری و پناهندگان مشمول این قانون نمیشوند و هزینهها برای افرادی که به دنبال دنبال دریافت مدرک دوم خود هستند کاهش یافته و آنها باید هر ترم ۶۵۰ یورو (۷۲۰ دلار) یا سالانه ۱۳۰۰ یورو (۱۴۴۰ دلار) پرداخت کنند. این احتمال وجود دارد که بقیه ایالتهای آلمان هم در آینده از این ایالت تبعیت کرده و برای دورههای تحصیلی خود شهریه تعیین کنند.
هزینههای پایین تحصیل در آلمان، اقتصاد قوی و سیستم آموزشی فوقالعاده با کیفیت این کشور باعث شده تحصیل شده در این کشور برای دانشجویان بینالمللی و والدین آنها بسیار جذاب باشد. بیش از ۴۰ دانشگاه آلمان در بین بهترین دانشگاههای جهان قرار دارند و دانشگاه فنی مونیج بالاترین رتبه را دارد. اگر موفق شدید دانشگاهی را در آلمان پیدا کنید که بتوانید تحصیل رایگان داشته باشید، هنوز هم نیاز به بودجهای برای تامین هزینههای زندگی خواهید داشت. برای دریافت ویزای دانشجویی آلمان باید تمکن مالی ۱۰۲۳۶ یورویی (۱۱۳۳۰ دلار) برای هزینه زندگی در یک سال (میانگین ماهانه ۸۵۰ یورو) داشته باشید. مونیخ و برلین در بین ۳۰ شهر اقتصادی برای تحصیل در جهان قرار دارند.
شاید فرانسه به اندازه آلمان برای تحصیل رایگان در خارج از کشور شناخته شده نباشد اما دانشجویان بینالمللی حتما شگفتزده خواهند شد اگر بشوند که میتوانند صرف نظر از ملیت خود، در فرانسه به رایگان یا با هزینه بسیار کم، تحصیل کنند. گرچه دانشگاههای دولتی فرانسه هزینه شهریه ندارند اما بخشی از این دانشگاهها یک مقدار اندک ۱۷۰ یوروی (۱۹۰ دلار) برای کل سال در مقطع کارشناسی برای دانشجویان اتحادیه اروپا، منطقه اقتصادی اروپا و سوئیس دریافت میکنند.
البته از سال تحصیلی ۲۰- ۲۰۱۹ دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا باید شهریههای بیشتری پرداخت کنند که این مبلغ به سالانه ۲۷۷۰ یورو (۳۰۶۵ دلار) در سال برای مقطع کارشناسی خواهد رسید. اما دولت فرانسه مقدار بورسیههای تحصیلی موجود برای دانشجویان بینالمللی را سه برابر کرده و مبلغ آن را از ۷۰۰۰ دلار به ۲۱۰۰۰ دلار خواهد رساند.
هزینههای دیگری هم وجود دارد که میتواند به هزینه تحصیل شما خصوصا برای رشتههای تخصصی مانند پزشکی و مهندسی اضافه کند اما مقدار آن خیلی زیاد و چشمگیر نیست. اگر به دنبال تحصیل رایگان در خارج از کشور و یک دانشگاه عالی هستید، انتظار متفاوت بودن هزینهها را هم داشته باشید.
در فرانسه هم مانند آلمان بیشتر رشتههایی که شانس تحصیل در آنها به صورت رایگان دارید، به زبان اصلی آن کشور تدریس میشوند. البته فرصتهای تحصیلی زیادی به زبان انگلیسی خصوصا در سطح کارشناسی ارشد هم وجود دارد. یک راه دیگر هم این است که در یک کالج مقدماتی شرکت کنید تا قبل از شروع دوره تحصیلی خود، مهارتهای زبان فرانسوی خود را تقویت کنید البته این مدارس مستلزم پرداخت هزینه هستند.
هزینههای زندگی در فرانسه هم نسبتا مقرون به صرفه هستند و سالانه حدود ۹۶۰۰ یورو (۱۰۶۲۰ دلار) برای هر نفر هزینه در پی خواهد داشت؛ گرچه اگر زندگی در پاریس، پایتخت این کشور را انتخاب کنید باید انتظار هزینههای بالاتر را هم داشته باشید.
کشورهای شمال اروپا که به کشورهای حوزه اسکاندیناوی هم شناخته میشوند به دلیل کیفیت بالای زندگی، طبیعت چشمنواز و سیاستهای آزادیخواهانه، شهرت زیادی دارند و همچنین از قویترین سیستمهای آموزش عالی در جهان برخوردار هستند. کشورهای حوزه اسکاندیناوی شامل دانمارک، فنلاند، نروژ و سوئد، فرصتهایی را برای تحصیل رایگان در خارج از کشور یا تحصیل با هزینههای بسیار پایین را در برای دانشجویان بینالمللی در نظر گرفتهاند.
در نروژ، تحصیل در دانشگاه برای تمام دانشجویان، صرفنظر از مقطع تحصیلی یا ملیت، رایگان است. مانند آلمان، فقط باید هزینه ثبتنام در ترم را پرداخت کنید که حدود ۶۰۰ – ۳۰۰ کرون نروژ (۳۳-۶۶ دلار) است. بیشتر رشتههای تحصیلی در مقطع کارشناسی فقط به زبان نروژی آموزش داده میشوند و دانشجویان بینالمللی باید مدرکی دال بر تسلط آنها بر زبان نروژی ارائه دهند تا اجازه تحصیل در این مقطع را داشته باشند. در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا، دورههای آموزش به زبان انگلیسی بسیار رایج بوده و همچنان بدون شهریه هستند.
در ایسلند،در چهار دانشگاه دولتی این کشور هیچ هزینهای بابت شهریه گرفته نمیشود و تنها هزینهای که دانشجویان باید پرداخت کنند حدود ۷۵۰۰۰ کرونای ایسلند (۶۰۰ دلار) در سال است. دانمارک، سوئد و اخیرا فنلاند معافیت از پرداخت شهریه را محدود به دانشجویان داخل اتحادیه اروپا و سوئیس کردهاند؛ یعنی دانشجویان خارج از این مناطق باید برای تحصیل در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد، شهریه پرداخت کنند. البته دورههای دکتر در این کشورها دارای بورسیه کامل هستند و دانشجویان مقطع دکترا میتوانند بدون پرداخت شهریه و با دریافت حقوق، تحصیلات خود را تکمیل کنند. دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا اگر به زبان سوئدی یا فنلاندی تحصیل کنند، معاف از پرداخت شهریه هستند.
شهریه دانشجویان بینالمللی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانمارک، سوئد و فنلاند بسیار متفاوت است. در دانمارک، شهریه دانشگاه بین ۴۵۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰۰ کرون دانمارک (۶۶۷۰ تا ۱۷۸۰۰ دلار) به صورت سالانه است. در سوئد این هزینه برای بیشتر رشتهها ۸۰۰۰۰ تا ۱۴۵۰۰۰ کرون (۸۲۰۰ تا ۱۴۸۷۰ دلار) است. در فنلاند، اخیرا هزینههای شهریه تا حداقل ۱۵۰۰ یورو (۱۷۰۰ دلار) در سال افزایش یافته است گرچه بیشتر دانشجویان باید هزینهای بین ۶۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ یورو (۶۶۴۰ تا ۱۹۹۰۰ دلار) سالانه پرداخت کنند.
هزینههای زندگی در کشورهای حوزه اسکاندیناوی جزو بالاترین هزینهها در قاره اروپا هستند. این به دلیل اقتصادی سالم این منطقه و قدرت پول کشورهای حوزه اسکاندیناوی است پرداخت هزینه بیشتر برای زندگی وقتی خیابانها تمیز و مردم شاد هستند، خیلی بد نیست. چهار پایتخت کشورهای حوزه اسکاندیناوی یعنی کوپنهاگ، هلسینکی، اسلو و استکهلم در میان بهترین شهرهای دانشجویی جهان قرار دارند.
تحصیل رایگان در خارج از کشور تنها محدود به همین چند کشور نیست. کشورهای اروپایی مختلفی هستند که تحصیلات ارزان یا رایگان با کیفیت ارائه میدهند که در ادامه برخی از آنها معرفی خواهند شد.
یکی دیگر از کشورهایی که دانشجویان میتوانند به صورت رایگان یا با هزینه خیلی کم تحصیلی کنند، اتریش است. دانشجویان داخل کشورهای اتحادیه اروپا در خصوص پرداخت شهریه دقیقا مانند دانشجویان اتریشی هستند و نیازی به پرداخت شهریه ندارند. فقط کافی است هر ترم ۳۶۳ یورو پرداخت کنند. دانشجویان بینالمللی خارج از اتحادیه اروپا باید انتظار شهریههای بالاتر حدود ۷۲۶ یورو (۸۰۳ دلار) در ترم پرداخت کنند. هزینههای زندگی برای تمام دانشجویان تقریبا ۱۱۴۰۰ یورو (۱۲۶۰۰ دلار) در سال است. وین پایتخت اتریش، رتبه ۱۳ را در بین بهترین شهرهای دانشجویی کسب کرده است.
یکی دیگر از کشورهای اروپایی دیگر برای تحصیل رایگان در خارج از کشور ، بلژیک است. بلژیک از دانشجویان اتحادیه اروپا سالانه ۹۰۶ یورو بابت هزینههای تحصیل دریافت میکند. گرچه فقط دانشجویان اتحادیه اروپا از مزایای عمده تحصیل رایگان بهره میبرند اما دانشجویان بینالمللی غیر از اتحادیه اروپا هم شامل پرداخت هزینههای مقرون به صرفه حدود ۴۱۷۵ یورو (۴۶۲۰ دلار) در سال خواهند بود. هزینه زندگی در بلژیک سالانه حدود ۱۱۵۰۰ یورو (۱۲۶۰۰ دلار) است. پایتخت این کشور، بروکسل، ربته ۴۳ را در بین بهترین شهرهای دانشجویی دنیا کسب کرده است.
دانشجویانی که به زبان چک مسلط باشند میتواند در تمام دانشگاههای دولتی جمهوری چک به رایگان تحصیل کنند. دانشجویانی که تمایل دارند به زبان انگلیسی تحصیل کنند، میتوانند با پرداخت هزینه نسبتا اندک ۴۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰۰ یورو (۴۴۲۵ تا ۱۳۲۷۵ دلار به تحصیل بپردازند. هزینه زندگی در چک بسیاری مقرون به صرفهتر از بسیاری از کشورهای اروپایی غربی و حدود ۹۰۰۰ یورو سالانه است. پراگ، پایتخت جمهوری چک رتبه ۳۵ را در بین بهترین شهرهای دانشجویی جهان کسب کرده است.
یونان یکی از کشورهایی است که در خصوص تحصیل رایگان در خارج کمتر مورد توجه قرار گرفته است. تمام دانشجویان اتحادیه اروپا میتوانند در کالجها و دانشگاههای دولتی یونان به رایگان تحصیل کنند. دانشجویان بینالمللی خارج از اتحادیه اروپا هم مشمول تحصیل رایگان هستند و سالانه فقط ۱۵۰۰ یورو (۱۶۶۰ دلار) بابت تحصیل پرداخت خواهند کرد. یونان یکی از ارزانترین کشورهای اتحادیه اروپا برای زندگی است.
گرچه دانشگاههای خصوصی در ایتالیا شهریه های نسبتا بالایی دارند اما دانشگاههای دولتی در ایتالیا بسیار ارزان هستند و برای دورههای مقطع کارشناسی فقط ۹۰۰ تا ۴۰۰۰ یورو (۹۹۵ تا ۴۴۲۰ دلار) سالانه دریافت میکنند. دانشجویان اتحادیه اروپا مانند دانشجویان ایتالیایی میتوانند از کمک هزینههای تحصیلی مانند وام، کمک بلاعوض، بورسیه و معافیتهای شهریه استفاه کنند. در جدیدترین رتبهبندی بهترین شهرهای دانشجویی دنیا، میلان رتبه ۴۰ و رم رتبه ۷۰ را کسب کردهاند.
اسپانیا یکی از مقاصد جذاب برای تحصیل رایگان در خارج از کشور است. دانشجویان اتحادیه اروپا نیازی به پرداخت شهریههای بالا برای تحصیل در اسپانیا ندارند در حالی که دانشجویان بینالمللی برای تحصیل در موسسات آموزشی دولتی باید سالانه ۷۵۰ تا ۲۵۰۰ یورو (۸۳۰ تا ۲۷۶۰ دلار) بپردازند. هزینههای به صورت سالانه دریافت شده و در مقاطع کارشناسی ارشد افزایش مییابند. برای زندگی در اسپانیا، هزینهای بین ۱۰۸۰۰ تا ۱۳۲۰۰ یورو (۱۱۹۴۰ تا ۱۴۶۰۰ دلار) سالانه، نیاز است. مادرید، بارسلونا و والنسیا بین بهترین شهرهای دانشجویی جهان قرار دارند و بارسلونا در این رتبهبندی، جایگاه ۲۱ را دارد.
گرچه دانشجویان آرژانتینی میتوانند از دسترسی رایگان به دانشگاهها بهرهمند شوند، دانشجویان بینالمللی باید انتظار پرداخت هزینهای اندک برای ثبتنام در دانشگاههای دولتی این کشور را داشته باشند. موسسات خصوصی در آژانتین سالانه ۵۰۰۰ دلار هزینه در پی خواهند داشت. بوینس آیرس در بین بهترین شهرهای دانشجویی جهان، رتبه ۳۱ را از آن خود کرده است.
چندین سال است که دانشجویان بینالمللی برای تحصیل رایگان در خارج به هند سفر میکنند. در هند، دانشجویان بینالمللی سالانه حداکثر ۷۳۰۰ دلار میپردازند گرچه دانشگاههای خصوصی و همچنین هزینه شهریه در مقطع کارشناسی ارشد، بالاتر خواهد بود. هزینه زندگی در هند برای بیشتر دانشجویان بسیار ارزان و سالانه ۴۳۰۰ دلار است. البته لازم به ذکر است که دانشجویان بینالمللی حین تحصیل در هند اجازه کار کردن ندارند.
شهریه دانشگاهها در تایوان بسیار پایین است. برای مثال دانشگاه ملی تایوان (NTU) که یکی از بهترین دانشگاههای منطقه و رتبه ۶۹ بهترین داگشناههای جهان را دارد، از دانشجویان بینالمللی سالانه فقط ۳۲۰۰ تا ۳۹۶۵ دلار دریافت میکند. تایپه رتبه ۱۷ را در میان بهترین شهرهای دانشجویی و رتبه ۱۴ را در میان ارزانترین شهرها از لحاظ هزینه زندگی، کسب کرده است.
دانشجویان بین المللی که قصد پرداخت شهریه یا هزینه ثبتنام دانشگاههای خارج از کشور را دارند، میتوانند از خدمات پرداختهای بینالمللی کافه ارز با استفاده از خرید با پی پال و خرید با ویزا و مستر کارت استفاده کرده و بدون هیچ مشکل و تاخیری پرداختهای بینالمللی خود را انجام دهند. همچنین با استفاده از کافه ارز میتوانید پرداخت هزینه ثبت نام آزمون های بین المللی را به آسانی انجام دهید.