خروجی خرج نشده تراکنش چیست؟ آشنایی بیشتر با مفهوم UTXO

خروجی خرج نشده تراکنش (UTXO): دنیای پرداخت آنلاین و خرید و فروش ارز دیجیتالپر از اصطلاحاتی است که به نظر غیرقابل درک می آیند، یکی از این اصطلاحات UTXO یا خروجی های خرج نشده تراکنش است. بسیاری از این اصطلاحات مخفف واژه های متعدد یا عبارات تخصصی بلاک چین هستند. بعضی از این اصطلاحات به دلیل نداشتن معادل فارسی دقیق، به همان زبان انگلیسی استفاده می‌شوند.

به همان اندازه ای که واژه پول در دنیای واقعی به کار می رود، اصطلاح فنی UTXO یا خروجی های خرج نشده تراکنش در دنیای بیت کوین مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، بسیاری از کاربران هنوز از مفهوم این واژه بی‌خبر هستند. به طور خلاصه، UTXO به معنای واحدهای غیرقابل تقسیم است که می‌توانند در تراکنش‌های بعدی مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین این اصطلاح فنی، یکی از واژه های کلیدی است که باید برای درک کامل عملکرد بیت کوین آن را یاد بگیرید. با این مطلب همراه باشید، تا این اصطلاح مهم را به صورت تخصصی مورد بررسی قرار دهیم.

UTXO به زبان ساده

UTXO یا خروجی های خرج نشده تراکنش، یکی از مفاهیم اصلی در تراکنش های بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگر است. UTXO مخفف عبارت Unspent Transaction Output به معنای خروجی تراکنش خرج نشده است. این یک اصطلاح تخصصی است که در زبان انگلیسی رایج پیشینه ای ندارد. به سادگی می توان گفت هر UTXO مانند اسکناس نقدی عمل می کند که ارزش معینی از بیت کوین درون خود دارد و فقط یک بار می توان آن را خرج کرد. به این ترتیب هر تراکنش بیت کوین، حداقل یک UTXO را مصرف کرده و یک یا چند UTXO جدید ایجاد می کند. خلاصه اینکه UTXO ها یا خروجی های خرج نشده تراکنش، منابع پولی هستند که درون بلاک چین، هنوز خرج نشده و می توانند در تراکنش های آتی خرج شوند.

UTXO اصطلاحی کاملا فنی است که از کد پشتیبانی شبکه بیت کوین مشتق شده است. حتی این اصطلاح غیرمتعارف ، مهم ترین مفهومی است که کسی برای داشتن درک عمیق تری از بیت کوین نیاز دارد. تعریف ساده ای که در بالا داده شد فقط بخشی از مفهوم UTXO را پوشش می دهد و جزئیات فنی آن را شامل نمی شود. برای درک بهتر، UTXO را به جزئیات کوچکتر تقسیم می کنیم و سپس هر قسمت را جداگانه توضیح می دهیم:

• ابتدا از موتور اصلی بیت کوین یعنی فناوری بلاکچین شروع می کنیم.
• سپس اجزای کوچکتر مانند تراز حساب، ورودی و خروجی ها، آدرس ها و … را توضیح می دهیم.
• پس از آن، UTXO را به عنوان مجموعه ای از خروجی های خرج نشده تعریف می کنیم.

با این رویکرد، می توانیم مفهوم کامل UTXO را در شبکه بیت کوین درک کنیم که برای درک تراکنش ها و کارکرد آن حیاتی است.

بلاک چین از دیدگاه تخصصی

بیت کوین از ساختارهای ریاضی بسیار پیچیده ای تشکیل شده است. این ساختارها مفاهیم انتزاعی هستند که هر کدام معنی وظایف خاص خود را دارند.بعضی از این ساختارها شامل داده های خام هستند و بعضی از آنها از ساختارهای کوچکتر تشکیل شده اند. پروتکل بیت کوین داده های داخل هر ساختار را با توجه به وظیفه آن ساختار تفسیر می کند و استفاده می کند.

بزرگترین ساختار موجود در بیت کوین،بلاک چین است.بلاک چین یک زنجیره از بلاک های رمزنگاری شده است.هر بلاک هم در واقع یک ساختار ریاضی است. بلاک چین بیت کوین در حال حاضر بیش از 370گیگابایت حجم دارد که شامل یک لیست طولانی از بلاک هاست. همه این ساختارها در کنار هم پروتکل بیت کوین و شبکه آن را تشکیل می دهند و از طریق داده ها و معنای آنها کار می کنند.

هر بلاک از دو بخش اصلی سربرگ (Header) و فهرست تراکنش (Transaction List) تشکیل شده است:

سربرگ یا هدر، حاوی اطلاعات اصلی مربوط به هر بلاک مانند هش بلاک قبلی است.هش بلاک قبلی،به بلاک قبل در زنجیره(بلاک والد)اشاره دارد. به این ترتیب، هر بلاک به بلاک قبل از خود اشاره می کند و این زنجیره ادامه دارد تا به اولین بلاک یا بلاک اصلی برسد. بخش دوم بلاک، فهرست تراکنش های آن بلاک است که شامل اطلاعات مربوط به هر تراکنش مثل مبلغ ،آدرس فرستنده و گیرنده و… می باشد. به این ترتیب، هر بلاک به عنوان یک واحد کوچک از یک زنجیره بزرگ تر(بلاک چین)عمل می کند و در کنار هم انتقال اطلاعات را در شبکه بیت کوین انجام می دهند.

زمانی که هر بلاک از هش بلاک قبلی خود استفاده می کند،یک ساختار زنجیره ای از بلاک ها ایجاد می شود که در واقع همان بلاک چین است. بلاک چین فقط فهرستی از بلاک ها نیست بلکه مزیت اصلی آن تغییرناپذیری اطلاعات است. چون در صورت تغییر محتوای یک بلاک، هش آن تغییر می کند و از آنجایی که هر بلاک از هش بلاک قبلی خود استفاده می کند،هش بلاک های بعدی هم نامعتبر خواهد شد. این ایده ساده یکی از پایه های امنیت داده ها در بلاک چین است. شکل زیر داده های بلاک شماره 10 بلاک چین بیت کوین را نشان می دهد: بخش Summary که داده های سربرگ هستند و بخش زیر آن داده های مربوط به تراکنش ها را شامل می شود.

رابطه خروجی خرج نشده تراکنش و بلاک چین

تراکنش‌ها در شبکه بلاکچین، ساختاری متفاوتی دارند که باید به صورت موشکافانه آنها را بررسی کنیم. برای مثال، تراکنش بیت کوین از چندین ساختار اصلی تشکیل شده است:

1. نسخه تراکنش: شماره ای که نوع تراکنش را مشخص می کند. نودها مجموعه قوانین مربوط به تایید آن تراکنش را با خواندن این شماره می شناسند.

2. قفل زمانی : مشخص می کند آیا یک تراکنش می تواند فورا وارد بلاکچین شود یا بعد از گذشت زمان مشخص.

3. فهرست ورودی ها و خروجی ها: این دو قسمت مهم ترین بخش یک تراکنش هستند که به جزئیات پرداخت تراکنش می پردازند.

یک ورودی شامل اطلاعات پرداخت کننده و مبلغ ورودی و یک خروجی مربوط به گیرنده و مبلغ خروجی است. بنابراین ورودی‌ها خرج‌های قبلی را نشان می‌دهند و خروجی‌ها طلبکاران جدید را.

هر خروجی تراکنش از دو بخش قفل (Lock) و مقدار تشکیل شده است. قفل ها رمزنگاری شده اند و مقدار شامل ساتوشی هایی است که داخل قفل هستند. ورودی هر تراکنش شامل یک اشاره گر و یک کلید برای باز کردن قفل خروجی ها است.اشاره گر به خروجی یک تراکنش قبلی ارجاع دارد و کلید،کلیدی برای باز کردن آن قفل است. هر بار که یک ورودی موفق به باز کردن قفل خروجی شود،آن خروجی به عنوان خرج شده علامت گذاری می شود و غیر قابل استفاده می شود.

بنابراین تراکنش یک عمل انتزاعی است که قفل خروجی های قبلی را باز می کند و خروجی های جدید تولید می کند. ورودی های جدید هم می توانند به خروجی های جدید تراکنش های بعدی ارجاع دهند.این چرخه بی پایان است.

UTXO یا خروجی خرج نشده تراکنش، به تمام خروجی هایی اشاره دارد که هنوز هیچ ورودی ای قادر به باز کردن قفل آن ها نشده اند و بنابراین هنوز خرج نشده اند. یعنی قفل آن ها باز نشده است. UTXO یکی از مهم ترین مفاهیم بیت کوین است. فهرست UTXO ها شامل تمامی آدرس های دریافتی است که صاحبانشان می توانند بیت کوین های آن ها را معامله کنند و خرج کنند. تعریف UTXO تمایز بین ساختار بیت کوین به عنوان یک کتابخانه شرایط بده بستان (کانترکت ها) و یک سیستم حسابرسی را واضح می کند. حقیقت این است که بیت کوین سیستم حسابرسی است و UTXO های فهرست شده در آن مانند دفاتر حسابداری هستند.

تعریف UTSO ما را به این نکته می رساند که بیت کوین در واقع یک سیستم حسابرسی است. هر گاه که قفل یک خروجی باز شود، آن خروجی از حسابداری ها حذف می شود. بنابراین مجموع مقادیر خروجی هایی که قفل شان باز شده، همواره برابر است با مجموع مقادیر خروجی های جدید. به این ترتیب میزان کل بیت کوین ها در گردش، همیشه ثابت است.

شکل نشان می دهد که تراکنش ، بخشی از UTXOهای قبلی را مصرف می کند و UTXO های جدیدی تولید می کند. از طرف دیگر خروجی هایی که قفلشان باز شده از حسابداری ها حذف شده اند. UTXO مقادیر باقی مانده و در دسترس برای معامله بعدی هستند.

مجموعه UTXOها در بلاکچین

UTXO هایی که توسط یک نود بیت کوین نگهداری می شوند، به عنوان مجموعه UTXO ها شناخته می شوند. تمام نود ها، یک کپی از این مجموعه UTXO ها را در بخش وضعیت زنجیره خود ذخیره می کنند. هرگاه که یک بلاک جدید به زنجیره اضافه می شود، وضعیت زنجیره به روز می شود. چرا که بلاک جدید شامل فهرست تراکنش هایی است که نشان می دهد کدام UTXO ها مصرف و کدام ها ایجاد شده اند. بنابراین هر نود بیت کوین دائما یک کپی دقیق از مجموعه UTXO ها را در نزد خود نگه می دارد. این اجازه می دهد تا اعتبار تراکنش ها را بررسی کند.

UTXO ها بیت کوین هایی هستند که توسط کیف پول ها به کاربران نمایش داده می شوند. هنگامی که موجودی بیت کوین خود را جستجو می کنید، کیف پول شما تمام UTXO های مربوط به حساب خود را جمع آوری می کند و مجموع ارزش آن ها را نشان می دهد. این مبلغ موجودی نهایی کیف پول شماست.

این محاسبات در پس زمینه انجام می شود و نتیجه آن به شما نشان داده می شود. اگر کیف پولی مانند الکتروم را داشته باشید، امکان دیدن مستقیم UTXO ها و مدیریت آن ها را هم خواهید داشت. به طور کلی UTXO ها واحد پایه ای هستند که بیت کوین بر اساس آن کار می کند، اما کیف پول ها به کاربران اجازه میدهند مقدار دارایی خود را نیز ببینند.

خروجی خرج نشده تراکنش چگونه کار می‌کند؟

UTXOها در بیت کوین به شیوه‌ای کار می‌کنند که شباهت زیادی به پول نقد در دنیای واقعی دارد:

• وقتی پول نقد را در یک فروشگاه پرداخت می‌کنیم، اسکناس‌های مشخصی را پرداخت می‌کنیم و برای باقی‌مانده به ما اسکناس جدید می‌دهند. در بیتکوین، همه UTXO مصرف می‌شود و UTXO جدیدی برای باقی‌مانده ایجاد می‌شود.
• حتی اگر مقدار مورد نیاز از UTXO کمتر باشد، همه آن UTXO مصرف می‌شود.
• بیت‌کوین به طور کلی بر اساسUTXOها کار می‌کند و این امر پایه و اساس ساختار آن را تشکیل می‌دهد.
• کیف پول‌ها این پیچیدگی‌ها را از کاربران پنهان می‌کنند و فقط موجودی حساب را نشان می‌دهند.

نتیجه گیری

UTXO یکی از اصولی ترین مفاهیمی است که بر روی آن بیت کوین ساخته شده است. به این شکل که UTXOها به طور ذاتی بیت کوین هستند و واحد پایه ای برای معامله هستند. آنها نشان دهنده بیت کوین های قابل انتقال وجود دارند.

هر یوتی اکس او قفل شده است تا زمانی که ورودی با کلید مناسب بتواند آن را باز کند. هر بار که یک UTXO مصرف می شود، یو تی اکس او های جدیدی ایجاد می شوند به تعداد بیت کوین های باقی مانده. تعداد UTXOهای موجود در شبکه به سرعت زیاد می شود اما مجموعه UTXOها همیشه همان مقدار بیت کوین ها را نشان می دهد. بنابراین UTXOها به طور ذاتی بخشی از طراحی و کارکرد بیت کوین هستند.