همه چیز درباره معاملات مارجین (Margin Trading) در ارزهای دیجیتال

معاملات مارجین چیست؟

معاملات مارجین: مارجین تریدینگ یکی از روش‌های خرید و فروش دارایی است که سرمایه اولیه آن توسط یک شخص یا نهاد ثالث تامین می‌شود. در مقایسه با معاملات معمولی، روش مارجین با استفاده از اهرم‌ها (Leverage)، این امکان را در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهند تا سود بیشتری (همچنین ضرر بیشتری!) از معاملات کسب کند. درک حوزه پرداخت ارزی به خصوص خرید و فروش ارز دیجیتال این روزها کمی دشوار است، بنابراین قبل از هر گونه ورود به معاملات باید با اصطلاحات و استراتژی‌های مربوط به آن آشنا شد. در ادامه با کافه ارز همراه باشد تا به صورت موشکافانه مفهوم معاملات مارجین را با یکدیگر مورد بررسی قرار دهیم.

معاملات مارجین به زبان ساده

معامله‌گرانی که معتقدند، نوسانات بازار خیلی هیجان‌انگیز نیست می‌توانند از معاملات مارجین که امروزه در بیشتر صرافی‌ها موجود است استفاده کنند. به علت وجود آپشن اهرم یا همان لوریج (Leverage)، معاملات مارجین بر روی کاغذ می‌توانند بسیار سودآور باشند. در عین حال، نقطه مقابل این اتفاق نیز ممکن است رخ دهد و میزان سرمایه‌ای که از دست می‌رود، بیش از حد انتظار باشد. به همین دلیل، صرافی‌ها برای ورود به این روش از معامله، سختگیری بیشتری را اعمال می‌کنند و برخی از آن‌ها حتی شروطی را برای واجد شرایط بودن کاربران تعیین می‌کنند.

معاملات مارجین در ارزهای دیجیتال تفاوت چندانی با این نوع معاملات در اوراق بهادار قدیمی‌تر مثل سهام و اوراق قرضه ندارد. ایده و ماهیت اصلی معاملات مارجین این است که شما نقدینگی خود را از طریق قرض گرفتن پول و استفاده از اهرم افزایش می‌دهید و این مسئله معمولاً توسط یک نسبت بیان می‌شود. به عنوان مثال، سرمایه‌گذاری 5 دلاری با استفاده از اهرم 1:5 (یک به پنج) به این معنی است که شما در مجموع 25 دلار بر روی بازار آزاد شرط‌بندی کرده‌اید. نکته حائز اهمیت این است که شما باید وجه قرض گرفته شده را به هر ترتیب به وام‌دهنده بازگردانید، بنابراین سود بدست آمده در معاملات مارجین باید به گونه‌ای تخمین زده شود که علاوه بر پول قرض گرفته شده، کارمزدهای مربوط به صرافی را نیز پوشش دهد.

معامله مارجین در هر دو سفارش خرید استقراضی (Long) و فروش استقراضی (Short) کاربرد دارد. در پوزیشن خرید استقراضی، فرض بر این است که با افزایش قیمت یک دارایی، معامله‌گر سود کرده و در موقعیت فروش استقراضی دقیقاً بر عکس آن با کاهش قیمت دارایی، معامله‌گر به سود خواهد رسید. بگذارید برای درک این موضوع یک مثال بزنیم. فرض کنید یک شخص 5 بیت کوین دارد و پیشبینی می‌کند که قیمت بیت کوین از 30 هزار دلار به 50 هزار دلار می‌رسد، بنابراین یک پوزیشن با اهرم 5 باز می‌کند. در این حالت، انگار این فرد 5 بیت کوین دارد و اگر قیمت به 50 هزار دلار برسد، سود او 5 برابر بیشتر از زمانی است که با یک بیت کوین سرمایه‌گذاری کند. در طرف دیگر، اگر روند بازار برخلاف پیشبینی او حرکت کند، صرافی از پول اولیه او به نسبت ضرر کم خواهد کرد و در برخی اوقات ممکن است کل پول را بردارد و به اصطلاح معامله‌گر “لیکویید” شود.

بازار مارجین تریدینگ شامل دو قیمت است. اولین قسمت، بخش مارجین تریدینگ در بازار نقدی است. در این نوع از معاملاتف وجه قرض‌ گرفته شده به محض به پایان رسیده معاملات باید پس داده شود. این سیستم معمولاً از طریق ساز و کار پروتکل‌های وام‌دهی همتا به همتا (Peer-to-Peer) توسط صرافی اتجام می‌شود. به عبارت دیگر، معمولاً یک نهاد مجزا، وجوه قرض گرفته را تامین می‌کند و انتظارت از آن برای تامین پرداختی‌ها بالا است. البته باید در نظر داشت که این نهاد در ازای دریافت کارمزد و بهره حاضر به تامین این نقدینگی است.

قضیه به همینجا ختم نمی‌شود. اگر میزان بدهی معامله‌گر از ارزش کل تضمین بیشتر باشد، وام دهنده می‌تواند فراخوان مارجین (Margin Call) را انجام دهد تا مطمئن شود پول قرض داده خود را حتماً پس خواهد گرفت. این موضوع خود به دو سطح تقسیم می‌شود. بخش اول، تعیین یک حد مجاز اولیه است که معامله‌گران را از ورود به پوزیشن‌های غیرمنطقی باز می‌دارد و حد مارجین پایین‌تر که در صورت نزدیک شده پوزیشن به منطقه لیکویید شدن، یک مارجین کال فوری را فراخوانی می‌کند.

بخش دوم که بیشترین درصد معاملات مارجین را شامل می‌شود، مبادله مشتقات (Derivative Contract) نام دارد. مشتقات ابزارهای مالی هستند که در سطوح بالاتر دارایی واقعی ایجاد شده‌اند. محبوب‌ترین نوع مبادله مشتقات، معاملات آتی (Future) نام دارد. در حقیقت، وقتی معامله‌گر یک پوزیشن مارجین در بازار مشتقات انجام می‌دهد، دارایی اصلی دست نخورده باقی می‌ماند و طرفین متقابل قرارداد آتی به صورت فوری انتخاب می‌شوند.

در این وضعیت، اصلاً وامی وجود ندارد که بازگردانده شود. با این وجود، صرافی باید خود را از معاملاتی که ممکن است به ضرر ختم شوند، در امان نگه دارد. صرافی‌ها از مکانیزم‌های متفاوتی برای مصون ماندن از معاملات ضررده استفاده می‌کنند. برخی از آن‌ها در هنگام عملیات فراخوان مارجین در طرف معامله‌گران می‌ایستند و برخی دیگر این وجوه را از منابع بیمه خود بازپرداخت خواهند کرد.

معاملات لانگ و شورت استقراضی

معاملات استقراضی خرید و فروش بخش اصلی مارجین تریدینگ به شمار می‌روند. در پوزیشن خرید که به Long و Buy نیز معروف است، فرض بر این است که قیمت دارایی در حال معامله در نهایت افزایش خواهد یافت در حالی که در معاملات فروش که به Short یا Sell هم معروفند، پیشفرض این است که ارزش داریی در نهایت با گذر زمان کاهش خواهد یافت. پوزیشن خرید برای بیشتر تریدرها آشنا است به این معنی که وقتی معامله‌گر یک ارز دیجیتال یا سهام را به امید افزایش قیمت خریداری می‌کند و منتظر می‌ماند که ان را در قیمتی بالاتر از قیمت خرید خود به فروش برساند. به عبارت دیگر، این نوع معامله مصداق همان جمله معروف “در قیمت پایین بخر و در قیمت بالا بفروش” است.

معاملات شورت یا فروش استقراضی در ابتدا شاید کمی غیرمنطقی به نظر برسند. در حقیقت، تریدر در این نوع معامله، ارز دیجیتال یا اوراق قرضه‌ای را می‌فرشود که فعلا مالک آن‌ها نیست. هدف اصلی در پوزیشن‌های شورت این است که دارایی‌هایی قیمت آن‌ها به طرز قابل توجهی کاهش یافته‌اند را بازخرید کنند. درک این نوع از معامله کمی دشوار است اما می‌توان با مقایسه آن با پوزیشن‌های لانگ، دید بهتری نسبت به آن پیدا کرد. در معاملات خرید، نوعی از ترید است که در آن مطمئن هستید با خرید یک دارایی و فروش ان در آینده به سود خواهید رسید. در حالی‌که در معاملات فروش، فرض بر این است که ارزش یک دارایی در طی زمان دچار افت قیمت خواهد شد.

مزایا و مخاطرات Margin Trading

شما به عنوان یک تریدر باید متوجه باشید که معامله کردن به صورت مارجین ذاتاً پر ریسک است اما وقتی صحبت از مارجین تریدینگ در بازار ارزهای دیجیتال می‌شود، ریسک این معاملات دو چندان می‌شود. در حقیقت، به علت نوسان زیاد موجود در بازار ارزهای دیجیتال، تریدرهای مارجین باید خیلی بیشتر حواس خود را جمع کنند. در حقیقت، اهرم موجود در معاملات مارجین حکم پول رایگان را دارد. چیزهایی خیلی کمی در دنیا وجود دارند که به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار دارند. از طرف دیگر، یک تریدر باید انتظار خروجی بزرگی از معاملات خود داشته باشد تا ضمن تسویه مبلعغ وام گرفته شده بتواند کارمزدهای صرافی را نیز پرداخت کند.

حتماً تا بحال فیلم‌های هالیوودی مافیایی تماشا کرده‌اید. یک فرد که قمار باز است مبلغی را با درصد بهره بالا از یک فرد خلافکار قرض می‌گیرد تا آن را در شرط‌بندی یا پوکر خرج کند. قمارباز امیدوار است مبلغی که برنده خواهد شد، کل وام و درصد بهره آن را پوشش دهد. بهره این پول انقدر بالا است که به عنوان “ربا” شناخته می‌شود. در معاملات مارجین نیز، خطر واقعی زمانی به معامله‌گر نزدیک می‌شود که فراخوان مارجین صادر شده باشد و تریدر در معرض از دست دادن کل سرمایه‌ اولیه خود باشد. در صورتی که فراخوان مارجین صادر نشده باشد نیز ممکن است تریدر با ورود به منطقه ضرر، بیش از آن چه سرمایه‌گذاری کرده است را از دست دهد. بنابراین می‌توان گفت که معامله مارجین از معدود روش‌هایی ترید محسوب می‌شود که ممکن است در آن مبلغی را بدهکار شوید که ارزش آن بیشتر از سرمایه اولیه شما بوده است.

ترید ارزهای دیجیتال ذاتاً خطرناک نیستند اما در روش مارجین تریدینگ، خطر از دست دادن کل سرمایه همواره مثل سایه به دنبال تریدر است. صرافی‌های زیادی به دلیل ارائه سرویس‌های معاملات مارجین به دستکاری در بازار متهم شده‌اند. در حقیقت، صرافی و عامل آن می‌توانند با حساب‌های مختلف در مقابل کاربران خود ترید کنند و از اطلاعات معاملات آنها علیه خودشان استفاده کنند. به عبارت دیگر، مقهوم جهش قیمت در بطن این نوع از معاملات قرار دارد. جهش قیمت زمانی رخ می‌دهد که تقاضا برای خرید یک ارز دیجیتال بسیار بالا بوده و عرضه آن محدود باشد. زمانی که سفارش‌های خرید به یکباره انباشته شوند، قیمت به سرعت بالا خواهد رفت. این موضوع باعث می‌شود که معاملات مارجین فروش به موقعیت فراخوان مارجین برسند و قیمت بالا و بالاتر رود تا در پایان روز یک جهش قیمتی بزرگ به وجود آید.

با دانستن همین موضوع، برخی از صرافی‌ها به این متهم شده‌اند که از ایجاد تله “حد ضرر”یا همان Stop-Loss برای جمع‌آوری کارمزدهای فراخوان مارجین استفاده می‌کنند. با این حال، بیشترین خطر ایجاد شده در این نوع معاملات از طرف نهنگ‌ها یا تریدرهایی است که شرایط ویژه‌ای در بازار ایجاد می‌کنند. برای ایجاد یک جهش قیمتی، نهنگ به پوزیشن استقراضی نیاز دارد که انقدر بزرگ باشد تا به کارگیری آن یک جهش قیمتی را پدید آورد. سپس، بقیه موقعیت‌های استقراضی لانگ خود را بر اساس یک برنامه مشخص وارد بازار می‌کند تا روند صعودی را همچنان پالربرجا نگه دارد. در نهایت ارز دیجیتال مورد نظر شاهد یک افزایش قیمت مصنوعی خواهد بود و نهنگ به علت بازی دادن موقعیت‌های استقراضی خود، روز معاملاتی بسیار سودآوری را داشته است.