توسط : در بازار پر نوسان ارزهای دیجیتال، استیبل‌کوین‌ها لنگر ثبات هستند. با توجه به قانون جدید GENIUS Act که اخیراً در ایالات متحده تصویب شده و نظارت بر استیبل‌کوین‌ها را افزایش داده، انتخاب بین تتر، دای و سایر استیبل کوین‌ها بیش از پیش اهمیت پیدا کرده است. آیا می‌دانید کدام یک امنیت و پایداری بیشتری برای دارایی‌های شما به ارمغان می‌آورد؟ در این مطلب، به مقایسه استیبل کوین‌ها می‌پردازیم تا بهترین گزینه را برای نیازهای مالی خود انتخاب کنید.
فهرست مطالب
استیبل‌کوین: متمرکز یا غیرمتمرکز؟
استیبل‌کوین‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که تفاوت‌های کلیدی در نحوه پشتیبانی و میزان تمرکز دارند:
استیبل‌کوین‌های متمرکز
این نوع استیبل‌کوین‌ها توسط یک نهاد مرکزی مشخص پشتیبانی می‌شوند. به این معنا که پایداری قیمت آن‌ها نه با ارزهای دیجیتال دیگر، بلکه با یک دارایی ارزشمند و رایج (مانند پول فیات یا همان دلار آمریکا) تضمین می‌شود که در ذخیره آن نهاد نگهداری می‌شود.
- مثال: تتر (USDT) یک استیبل‌کوین متمرکز است که ارزش آن به طور اختصاصی با پشتوانه دلار آمریکا حفظ می‌شود.
استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز
این دسته از استیبل‌کوین‌ها، برخلاف نوع متمرکز، پشتوانه‌ای از پول فیات یا ارزهای رایج بانکی ندارند. پایداری قیمت آن‌ها بر اساس دو روش اصلی تامین می‌شود:
- پشتوانه ارزهای دیجیتال معتبر: ارز دیجیتال دای (DAI) یکی از بهترین استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز است که پشتوانه آن ارزهای دیجیتال معتبری مانند ارز دیجیتال اتریوم است. ارزش دای که برابر با یک دلار است، از طریق پلتفرم میکردائو (MakerDAO) و با وثیقه‌گذاری ارز دیجیتال در قالب قراردادهای هوشمند، ثابت باقی می‌ماند.
- الگوریتم‌های مخصوص: برخی استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز، با تکیه بر قراردادهای هوشمند و الگوریتم‌های خاص، میزان عرضه خود را به صورت خودکار افزایش یا کاهش می‌دهند تا قیمت ثابت خود را حفظ کنند و از نوسانات جلوگیری نمایند.
بررسی جامع استیبل‌کوین‌ها
USDT، USDC، DAI و USDe – انتخاب بهترین استیبل‌کوین در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال، دغدغه بسیاری از سرمایه‌گذاران است. هر کدام از این ارزهای باثبات (استیبل‌کوین‌ها) طراحی خاص خود را دارند که آن‌ها را برای نیازهای مختلف مناسب می‌سازد. با تصویب قانون جدید GENIUS Act در آمریکا، که نظارت بر استیبل‌کوین‌ها را افزایش داده، اهمیت انتخاب آگاهانه بیش از پیش شده است. در ادامه، به مقایسه این چهار استیبل‌کوین محبوب می‌پردازیم تا بهترین گزینه را برای محافظت از دارایی‌ها و انجام تراکنش‌های خود پیدا کنید.
ویژگی / استیبل‌کوین | تتر (USDT) | یو اس دی کوین (USDC) | دای (DAI) | یو اس دی ای (USDe) |
نوع تمرکز | متمرکز | متمرکز | غیرمتمرکز | متمرکز |
پشتوانه | دلار آمریکا و معادل آن (توسط شرکت) | دلار آمریکا و معادل آن (توسط کنسرسیوم) | ارزهای دیجیتال (عمدتاً ETH) با وثیقه‌گذاری بیش از حد | دارایی‌های زیربنایی با هجینگ دلتا (مکانیسم مصنوعی) |
ریسک فریز شدن | بالا (تحت دستور قانونی ) | متوسط (تحت دستور قانونی) | بسیار پایین (مقاوم در برابر سانسور) | متوسط (مکانیسم جدید و نیاز به زمان برای اثبات) |
تاثیر GENIUS Act | مستقیماً تحت تأثیر (افزایش نظارت و الزامات) | مستقیماً تحت تأثیر (افزایش نظارت و الزامات) | کمترین تاثیر (به دلیل ماهیت غیرمتمرکز) | مستقیماً تحت تأثیر (به‌عنوان استیبل‌کوین دلاری) |
شفافیت | گزارش‌های دوره‌ای (بحث‌برانگیز) | بالا (حسابرسی‌های منظم) | کامل (شفافیت بلاکچین) | شفافیت کد و مکانیسم (پیچیدگی بیشتر در درک کامل) |
کاربرد اصلی | معاملات، پرداخت‌ها، حفظ ارزش | معاملات، پرداخت‌ها، نگهداری ارز، دیفای | دیفای (DeFi)، وام‌دهی، حفظ ارزش | دیفای (DeFi)، استیکینگ، حفظ ارزش |
مزیت کلیدی | نقدینگی و پذیرش بی‌نظیر | اعتماد و قانون‌مندی بالا | مقاومت در برابر سانسور، عدم تمرکز | سوددهی، نوآوری در حفظ پگ |
معایب اصلی | ریسک فریز، تمرکزگرایی | تمرکزگرایی | نقدینگی کمتر از USDT، پیچیدگی مکانیسم | پیچیدگی، ریسک‌های نوآوری، پذیرش کمتر |
۱. تتر (USDT)
تتر، که در سال ۲۰۱۴ توسط کمپانی Tether Limited عرضه شد، پیشگام استیبل‌کوین‌های متمرکز است. هدف اصلی آن ایجاد پلی میان ارزهای دیجیتال و دلار آمریکا بود تا کاربران بتوانند از مزایای سرعت و شفافیت بلاکچین بهره‌مند شوند، بدون اینکه درگیر نوسانات شدید بازار کریپتو شوند.
مزایا:
- پیشتاز بازار: بزرگترین استیبل‌کوین از نظر حجم بازار و نقدینگی، به معنای سهولت در خرید و فروش.
- پذیرش گسترده: در تقریباً تمام صرافی‌ها و پلتفرم‌های ارز دیجیتال پذیرفته شده است.
- سرعت و هزینه پایین: امکان انتقال سریع و ارزان دلارهای رمزنگاری شده.
معایب:
- متمرکز بودن: توسط یک نهاد مرکزی کنترل می‌شود، که این موضوع می‌تواند نگرانی‌هایی در مورد شفافیت ذخایر (هرچند گزارش‌هایی ارائه می‌شود) و توانایی آن در مسدود کردن دارایی‌ها ایجاد کند.
- ریسک فریز شدن: همان‌طور که پیش‌تر دیدیم، تتر این توانایی را دارد و در گذشته نیز در موارد قانونی، آدرس‌هایی را مسدود کرده است. قانون GENIUS Act نیز این اختیار را به صورت قانونی تقویت می‌کند.
- محدودیت برای کاربران ایرانی: با وجود اینکه تتر به طور مستقیم ایرانیان را تحریم نکرده، اما به دلیل ماهیت متمرکز و تبعیت از قوانین بین‌المللی، تراکنش‌های مرتبط با آدرس‌های تحریمی یا مشکوک می‌توانند با ریسک فریز شدن مواجه شوند.
۲. یو اس دی کوین (USDC)
USDC در سال ۲۰۱۸ توسط Coinbase و Circle (تحت کنسرسیوم Centre) معرفی شد. مانند تتر، USDC نیز یک استیبل‌کوین متمرکز است که هر واحد آن با یک دلار آمریکا برابری می‌کند و با پشتوانه کامل پول نقد یا معادل آن در خزانه نگهداری می‌شود.
مزایا:
- شفافیت بالا: به دلیل نظارت Centre Consortium و گزارش‌های حسابرسی منظم، شفافیت پشتوانه آن بسیار بالاست.
- قانون‌مندی: از ابتدا با هدف رعایت قوانین و مقررات ساخته شده است.
- پذیرش گسترده: در اکثر صرافی‌های بزرگ و بلاکچین‌های مختلف (مانند اتریوم، سولانا، ترون، بایننس اسمارت چین) قابل دسترسی است.
معایب:
- متمرکز بودن: مانند تتر، USDC نیز متمرکز است و توسط یک نهاد کنترل می‌شود. این امر آن را در برابر دستورات نظارتی و امکان فریز شدن تتر آسیب‌پذیر می‌کند.
- ریسک فریز شدن: اگرچه کمتر از تتر درگیر اتهامات مربوط به ذخایر بوده، اما به دلیل ماهیت متمرکز و همکاری با نهادهای قانونی، قابلیت مسدودسازی دارایی‌ها را دارد.
۳. دای (DAI) – بهترین جایگزین تتر
دای یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که ارزش آن به دلار آمریکا پیگ شده و روی شبکه قدرتمند ارز دیجیتال اتریوم قرار دارد. تفاوت کلیدی دای این است که پشتوانه آن پول فیات نیست، بلکه با وثیقه‌گذاری ارزهای دیجیتال معتبر (مانند اتریوم) در قالب قراردادهای هوشمند توسط پلتفرم MakerDAO حفظ می‌شود.
چرا دای با توجه به قانون GENIUS Act بهترین گزینه است؟
- مقاومت در برابر سانسور (غیرمتمرکز بودن): این مهم‌ترین مزیت دای است. از آنجایی که هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمی‌کند، دای به شدت در برابر دستورات فریز شدن یا مسدودسازی توسط دولت‌ها و نهادهای نظارتی مقاوم است. در دوران قانون GENIUS Act که اختیارات نظارتی بر استیبل‌کوین‌های متمرکز را افزایش داده، این ویژگی دای را به یک پناهگاه امن‌تر تبدیل می‌کند.
- شفافیت کامل: تمام مکانیزم وثیقه‌گذاری و صدور دای روی بلاکچین قابل مشاهده و حسابرسی است.
- پشتوانه قوی و مکانیسم ثبات: دای از طریق وثیقه‌گذاری بیش از حد (یعنی بیش از ۱ دلار ارز دیجیتال برای هر ۱ دای وثیقه می‌شود) و مکانیزم‌های خودکار، ثبات خود را حفظ می‌کند.
معایب:
- پیچیدگی بیشتر: مکانیسم وثیقه‌گذاری آن برای کاربران تازه‌کار ممکن است کمی پیچیده‌تر باشد.
- نقدینگی کمتر: در مقایسه با تتر، نقدینگی و حجم معاملات آن کمی پایین‌تر است، هرچند که در حال حاضر بسیار بالا و قابل قبول است.
۴. یو اس دی ای (USDe)
USDe یک “دلار مصنوعی” است که توسط پروتکل دیفای (DeFi) اتنا (Ethena) روی بلاکچین اتریوم صادر می‌شود. این استیبل‌کوین با استفاده از مکانیزم هجینگ دلتا (Delta Hedging) دارایی‌های زیربنایی خود، ارزشش را به دلار آمریکا پیگ نگه می‌دارد. کاربران می‌توانند به صورت انعطاف‌پذیر USDe را دریافت، استیک و معامله کنند.
مزایا:
- ماهیت غیرمتمرکز/شبه‌متمرکز: به‌عنوان یک دلار مصنوعی، تا حدی از ریسک‌های تمرکزگرایی دوری می‌کند.
- سوددهی (Staking): قابلیت استیکینگ USDe برای کسب سود وجود دارد که جذابیت آن را برای سرمایه‌گذاران افزایش می‌دهد.
- روش نوآورانه حفظ ارزش: استفاده از هجینگ دلتا، یک رویکرد نوین در حفظ پگ استیبل‌کوین‌ها است.
معایب:
- پیچیدگی مکانیسم: درک کامل نحوه حفظ ارزش آن (هجینگ دلتا) برای کاربران عادی ممکن است دشوار باشد.
- ریسک‌های ناشناخته‌تر: به‌عنوان یک نوآوری جدید، ممکن است ریسک‌ها و چالش‌های پنهانی داشته باشد که در بلندمدت مشخص شوند (به خصوص در زمان نوسانات شدید بازار).
- پذیرش کمتر: نسبت به تتر و USDC، پذیرش و نقدینگی آن در صرافی‌ها کمتر است.
چرا دای بهترین جایگزین برای تتر است؟
با توجه به افزایش نظارت و الزامات قانونی بر استیبل‌کوین‌های متمرکز (مانند تتر و USDC) پس از تصویب قانون GENIUS Act، و با در نظر گرفتن دغدغه‌های کاربران ایرانی در خصوص ریسک فریز شدن دارایی‌ها، دای (DAI) به دلیل ماهیت کاملاً غیرمتمرکز و مقاومت بی‌نظیر در برابر سانسور، به بهترین جایگزین برای تتر تبدیل شده است. این ویژگی به کاربران اطمینان خاطر بیشتری می‌دهد که دارایی‌هایشان خارج از کنترل نهادهای مرکزی یا دولت‌ها باقی می‌ماند و در مواقع حساس، دسترسی آن‌ها محدود نخواهد شد.
هرچند که سایر استیبل‌کوین‌ها نیز مزایای خود را دارند، اما برای حفظ استقلال و امنیت در برابر محدودیت‌های احتمالی، دای انتخابی هوشمندانه و استراتژیک محسوب می‌شود.
سوالات متداول
- آیا قانون جدید GENIUS Act باعث فریز شدن تتر من می‌شود؟
این قانون صادرکنندگان استیبل‌کوین‌های دلاری متمرکز (مانند تتر) را ملزم می‌کند که قابلیت مسدودسازی دارایی‌ها را در صورت حکم قانونی داشته باشند. این امر ریسک فریز شدن تتر را در موارد خاص (مانند فعالیت‌های غیرقانونی یا تحریم‌ها) افزایش می‌دهد. - چرا «دای» (DAI) جایگزین امن‌تری برای تتر محسوب می‌شود؟
دای یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که توسط یک نهاد مرکزی کنترل نمی‌شود. این ویژگی، آن را در برابر دستورات دولتی یا نهادهای متمرکز برای مسدودسازی دارایی‌ها بسیار مقاوم‌تر می‌سازد، که در شرایط نظارتی جدید اهمیت بالایی دارد. - اگر تتر من فریز شود، دارایی‌ام از دست می‌رود؟
بله، در صورت فریز شدن تتر، دسترسی شما به آن دارایی مسدود می‌شود و نمی‌توانید آن را جابه‌جا کنید یا بفروشید. بازگرداندن این دارایی‌ها، به خصوص اگر به دلیل فعالیت‌های غیرقانونی باشد، بسیار دشوار یا غیرممکن است. - کدام استیبل‌کوین‌ها غیرمتمرکز هستند و ریسک کمتری دارند؟
دای (DAI) برجسته‌ترین استیبل‌کوین غیرمتمرکز است که پشتوانه آن ارزهای دیجیتال وثیقه‌گذاری شده است. این نوع استیبل‌کوین‌ها به دلیل نداشتن نقطه کنترل مرکزی، ریسک مسدودسازی بسیار پایین‌تری دارند. - آیا کاربران ایرانی با استفاده از تتر ریسک بیشتری دارند؟
به دلیل ماهیت متمرکز تتر و تبعیت آن از قوانین بین‌المللی (که شامل تحریم‌ها نیز می‌شود)، کاربران ایرانی که با آدرس‌های مرتبط با تحریم‌ها یا فعالیت‌های مشکوک تعامل دارند، با ریسک بیشتری برای فریز شدن دارایی‌های تتری خود روبرو هستند.
جمع بندی
در دنیای استیبل‌کوین‌ها، تفاوت میان متمرکز و غیرمتمرکز بودن، نقشی حیاتی در امنیت و کنترل دارایی‌های شما ایفا می‌کند. در حالی که تتر (USDT) به دلیل نقدینگی بالا و پذیرش گسترده، محبوبیت قابل توجهی دارد، ماهیت متمرکز آن و تاثیر قوانین جدیدی مانند GENIUS Act بر قابلیت فریز کردن دارایی‌ها، نگرانی‌هایی را به همراه دارد.
در مقابل، دای (DAI) با رویکرد کاملاً غیرمتمرکز و مقاومت در برابر سانسور، به‌عنوان یک جایگزین امن و هوشمندانه مطرح می‌شود. انتخاب استیبل‌کوین مناسب، به ویژه برای کاربران در مناطق تحت تحریم، نیازمند آگاهی کامل از ساختار و ریسک‌های هر گزینه است. البته که همه ارزهای دیجیتال ریسک‌های مخصوص به خود را دارند و بهتر است در شرایط کنونی تصمیم درستی بگیرید.
