احراز هویت مشتری (KYC) چیست و چگونه به مبارزه با پولشویی کمک می کند؟

احراز هویت مشتری: بهترین راه مبارزه با پولشویی و فعالیت‌های خرابکارانه در پلتفرم‌های پرداخت ارزی به خصوص شبکه‌های ارز دیجیتالاستفاده از پروتکل KYC یا همان احراز هویت مشتری است. این پروتکل طبق قوانین ضد پولشویی (AML) دولت‌ها تعیین می‌شود و برای نظارت بر فعالیت‌های موسسات مالی و غیرمالی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از دیگر واژه‌هایی که در زبان فارسی برای KYC استفاده می‌شود می‌توان به «سیاست شناخت مشتری» و «مشتری‌های خود را بشناس» اشاره کرد. امروز در کافه ارز قصد داریم، مفهوم احراز هویت مشتری را مورد بررسی قرار داده و دلایل اهمیت آن را با یکدیگر مرور کنیم پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

احراز هویت مشتری یا KYC چیست؟

واژه KYC مخفف عبارت Know Your Customer است که به فرایند شناخت و تایید هویت واقعی مشتریان گفته می‌شود. هدف از این کار مقابله با پولشویی و فعالیت‌های مالی مجرمانه افراد یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری است این موضوع همچنین باعث می‌شود که موسسات مالی درک بهتری از مشتریان خود داشته باشند تا طبق آن مدیریت ریسک بهتری بر روی فعالیت‌های خود اعمال کنند. امروزه، فرایند احراز هویت مشتری در بانک‌ها، موسسات مالی و صرافی‌های ارز دیجیتال اعمال می‌شود. به طور کلی مقررات KYC شامل 4 بخش است:

• مقررات پذیرش مشتری
• شناسایی مشتری
• نظارت بر تراکنش‌های مالی مشتری
• اعمال مدیریت ریسک

قوانین kyc بسیار سختگیرانه است و تمام موسسات مالی و غیرمالی ملزم به رعایت آن هستند. در اصل، این کار پولشویی و کلاهبرداری مالی را به حداقل‌ترین میزان ممکن می‌رساند چون که بسیاری از کاربران مشکوک قبل از انجام فعالیت‌های خرابکارانه شناسایی خواهند شد. به طور کلی، بر اساس مقررات kyc یک مشتری باید طبق اصول زیر معرفی شود:

• به عنوان شخص یا نهادی که دارای یک حساب است یا با نهادهای دیگر در ارتباط است.
• شخصی که به عنوان نماینده از حساب کاربر دیگری نگهداری می‌کند.
• افرادی که به عنوان واسطه نظیر کارگزاری، وکیل یا حسابدارانی که دارای مجوز قانونی هستند.
• فرد یا نهادی که با موسسات مالی معتبر در ارتباط است.

مراحل احراز هویت مشتری چیست؟

برخی از مراحلی که موسسات و صرافی‌ها برای احراز هویت مشتریان خود انجام می‌دهند به شرح زیر است:

• اثبات هویت موقعیت جغرافیایی مشتریان
• تایید مدارک شغلی و هویتی کاربران
• دسته بندی مشتریان از لحاظ ریسک آن‌ها

برای احراز هویت مشتری که با بانک‌ها و موسسات مالی در ارتباط هستند نیز باید به ترتیب زیر عمل کرد:

• مکان جغرافیایی
• مدارک شغلی
• نوع تراکنش
• نحوه فعالیت کاربر بر اساس ارزش دلاری، تعداد تراکنش و نوع تراکنش
• روش‌های پرداختی کاربر

فرم kyc چیست؟

فرم kyc به فرمی گفته می‌شود که در فرایند احراز هویت مشتری از آن استفاده می‌شود. بانک‌ها، موسسات مالی و صرافی‌های ارز دیجیتال این فرم ها را به کاربران تحویل می‌دهند و مشتریان باید آن ها را با دقت پر نمایند. به طور کلی فرم kyc شامل بخش‌های زیر است:

• شناسنامه، گواهینامه رانندگی، پاسپورت مشتری و کارت اقامت
• کارت هویت عکس دار که توسط یک ارگان دولتی صادر شده باشد.
• کارت دانشگاه های معتبر
• قبوض گاز، تلفن یا برق که بیش از 3 ماه از موعد آن نگذاشته باشد.
• ارائه سوسابقه
• گزارش مالی از گردش حساب یا دفترچه حساب پس انداز

فرایند تایید مشتری در بلاکچین

همانطور که به آن اشاره کردیم فرایند احراز هویت مشتری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. البته، پروسه kyc خسته کننده و تکراری است بنابراین تاثیر منفی بر کاربران می‌گذارد. بیشتر موسسات و کسب و کارها به این نتیجه رسیدند که این فرایند باید مشمول تغییرات عمده‌ای شود. بلاک چین یکی از گزینه‌های جذاب برای پیوستن به فرایند احراز هویت مشتری محسوب می‌شود. اما آیا فناوری بلاکچین واقعا می‌تواند به عنوان یک راه حل کارگشای این معضلات باشد؟

شفافیت و باثبات بودن بلاکچین، فرصت مناسبی برای موسسات مالی فراهم آورد که بتوانند به صورت آنی اطلاعات به روز مشتریان را پردازش کنند. این موضوع راندمان عملیات احراز هویت را بهبود بخشیده و اعتماد بین نهادهای مختلف را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، با بلاکچین، پروسه kyc دیگر خسته‌کننده و کسل‌کننده نخواهد بود. معماری زنجیره‌ای بلاکچین به موسسات اجازه می‌دهد تا تمام اطلاعات یک کاربر را تنها در یک بلاک گردآوری کنند. در حقیقت، دیتابیسی که این اطلاعات در آن ذخیره می‌شود امن و رمزنگاری‌شده است بنابراین امکان نفوذ به آن وجود ندارد.

یکی دیگر از مزیت‌های تایید هویت مشتریان از طریق تکنولوژی بلاک‌چین این است که واسطه‌ای در این میان درگیر نمی‌شود. بنابراین اکوسیستم بلاکچین دستخوش تغییر نخواهد شد و همین موضوع اعتبار اطلاعات موجود در آن را بیشتر می‌کند. در حقیقت، اگر یک موسسه مالی یا صرافی ارز دیجیتال از بلاکچین برای انجام kyc استنفاده کند، می‌تواند خیلی سریع‌تر و مطمئن‌تر آن را انجام دهد.

همکاری شرکت KPMG و بلوزل در کنار سه بانک و نهاد Infocomm در کشور سنگاپور از الگوریتم اثبات مفهوم برای انجام احراز هویت در بلاک چین استفاده کردند. در این نوع الگوریتم، بانک برای تایید هویت مشتری باید برای بلاکچین مربوطه یک درخواست ارسال کرده و با رضایت کاربر به اطلاعات او دسترسی پیدا کند.

فرآیند KYC در بانک‌ها

صنعت امور مالی و بانک‌ها روابط بسیار پیچیده‌ای با مشتریان دارند. بانک‌ها همواره در خطر پولشویی قرار دارند بنابراین دستگاه‌های دولتی استانداردها و قوانین‌ بسیار سختگیرانه‌ای برای نظارت بر روی فعالیت کاربران آنها وضع کرده‌اند. احراز هویت مشتری در صنایع بانکداری خیلی با دیگر کسب و کارها متفاوت نیست بلکه قوانین سختگیرانه‌تری دارد. برای مثال، یکی از استانداردهای معمول برای این کار احراز هویت ویدیویی است که در آن کاربر از خود یک ویدیوی کوتاه تهیه کرده و به سیستم ارسال می‌کند. انجام فرایند kyc از طریق ارسال ویدیو، زمان طولانی مدت چند هفته‌ای برای احراز هویت را به 3 دقیقه کاهش داده است.

آیا استفاده از بلاکچین در احزار هویت مشتری راهکار مناسبی محسوب می‌شود؟

استفاده از فناوری بلاکچین در پروسه kyc باعث کاهش زمان و هزینه‌های مربوطه می‌شود، با این‌ حال بهتر است بانک‌ها همچنان برای جمع‌آوری اطلاعات مشتریان از بلاکچین باید اقداماتی نظیر حفظ حریم خصوصی و مجوزهای دسترسی مشتری را با دقت بالایی انجام دهد. به طور کلی باید به این نکته توجه داشت که اگرچه بلاکچین یکی زوش‌های سریع و کم‌هزینه برای احزار هویت مشتری به شمار می‌رود اما تمام معضلات مربوط به این فرایند فقط با یک راهکار برطرف نخواهد شد.

احراز هویت مشتری در بلاک چین اگر با فناوری‌هایی ترکیب شود، توانایی بیشتری برای کمک به موسسات مالی از خود نشان می‌دهند. در حقیقت، این تکنولوژی سرعت فرایند kyc را افزایش داده و از اتلاف هزینه و وقت جلوگیری بعمل می‌آورد. علاوه بر این، قانون‌گذاران نیز از این سیستم احراز هویت نفع برده و تجریه کاربری مشتریان نیز بهتر خواهد شد.