وایت پیپر چیست؟ 🧾 معرفی مهم‌ترین وایت پیپر ارزهای دیجیتال

وایت پیپر (Whitepaper) که در فارسی به «اوراق سفید» ترجمه شده است، شناسنامه یک ارز دیجیتال محسوب می‌شود. در واقع، وایت پیپر ارزهای دیجیتال، سندی رسمی است که توسط تیم توسعه‌دهنده یک پروژه تهیه و تدوین می‌شود و بیانگر تکنولوژی و اهداف پروژه است. اگرچه مشکلات پرداخت ارزی در ایران وجود دارد اما همچنان بسیاری به معاملات ارز دیجیتال می‌پردازند. بنابراین، آگاهی و مطالعه با دقت وایت پیپر اولین قدم برای ورود به دنیای معامله‌گری و کسب درامد دلاری به شمار می‌رود. معامله‌گران ارزهای دیجیتال دوست دارند از مشکلی که یک پروژه رمزارزی قرار است حل کند، باخبر شوند. بنابراین، مطالعه Whitepaper یک دید کلی به آن‌ها می‌دهد. امروز در این مطلب، مفهوم وایت پیپر را مورد بررسی قرار داده و چند مورد از معروف‌ترین وایت‌پیپرهای این صنعت را معرفی خواهیم کرد.

وایت پیپر ارزهای دیجیتال

وایت پیپر یک نوع بیانیه یا سند رسمی است که درباره یک مشکل و نحوه برطرف کردن آن توضیحاتی ارائه می‌کند. امروزه Whitepaper، بیش‌تر در حوزه ارزهای دیجیتال کاربرد دارد ولی قبلا در بازارهای مالی و ارگان‌های دولتی نیز مورد استفاده بوده است. علاوه بر این، Whitepaper فرآیند خرید و یک سرویس یا کالا را برای کاربران آسان می‌کند. به عبارت دیگر، افراد پس از آگاهی از اهداف، ابزارها و اقدامات یک پروژه، می‌توانند تا حدود زیادی آینده آن را نیز پیش‌بینی کنند.

برای مثال، ویتالیک بوتیرین، موسس ارز اتریوم در بخشی از وایت پیپر اتریوم، به موضوع قراردادهای هوشمند (Smart Contract) و نحوه تاثیر‌گذاری آن در آینده ارزهای دیجیتال را شرح می‌دهد. در حال حاضر، پلتفرم اتریوم، بخش اعظمی از قدرت و اعتبار خود را مدیون همین قراردادهای هوشمندی است که در ابتدای راه به آن پرداخته بود.

Whitepaper اطلاعات کاملی از خود رمز‌ارز، فناوری و پروتکل‌های به کار‌گرفته شده در آن و نحوه سرویس‌دهی و کارکرد آن را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. در حقیقت، توسعه‌دهندگان در وایت پیپر یک ارز دیجیتال سعی دارند با نشان دادن یک مشکل و نحوه برطرف‌سازی آن، قدرت پروژه خود را به کاربران نمایش دهند. . بنابراین، مطالعه Whitepaper در زمان عرضه اولیه سکه (ICO) به سرمایه‌داران کمک می‌کند تا با خریدی آگاهانه، یک تصمیم سودساز بگیرند. علاوه براین، هر چه جامعیت وایت پیپر و اهداف پروژه بزرگتر باشد، سرمایه‌داران بیشتری به خرید آن علاقه‌مند شده و در نتیجه ارزش آن نیز به سرعت بیشتر خواهد شد.

به طور کلی می‌‌توان گفت که وایت‌پیپر یک تبلیغ بازاریابی است که فعالان دنیای رمزارزها را به سمت پروژه‌های جدید جذب کرده و آنان را به سرمایه‌گذاری ترغیب می‌کند.

بخش های مختلف وایت پپیر

وایت پیپر معمولا به شکل یک فایل پی دی اف (PDF) بر روی وب‌سایت ارزهای دیجیتال قرار می‌گیرد. در این فایل، پروژه به طور کلی به مخاطب توضیح داده شده و اهداف آن نیز با جزییات کامل در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. علاوه بر این، مشکلی که پروژه قصد برطرف‌کردن آن را دارد به همراه راه حل در انتهای Whitepaper توضیح داده می‌شوند. به طور کلی یک وایت‌پیپر خوب از بخش‌های زیر تشکیل شده است:

• • • چکیده یا همان Abstract که یک دیدگاه کلی در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد؛ هرچه قدر بخش چکیده جذاب‌تر باشد، کاربر برای مطالعه ادامه Whitepaper که مربوط به یک بررسی اجمالی و خلاصه‌ای از پروژه است بیشتر مشتاق خواهد بود.
    • شرح مشکلات موجود در بازار کریپتوکارنسی یا بلاک‌چین و ارائه راه‌حل‌
    • طرح نقطه منحصربفرد فروش (USP) و مدل بیزنسی پروژه؛ طرح این سوال که رمزارز جدید چطور به خریداران سود خواهد رساند؟
    • جزئیات فنی؛ شرح تخصصی مفاهیمی نظیر فناوری همتا به همتا، هش‌ها، رمزنگاری و موارد دیگر
    • توکن؛ اطلاعات مربوط به توکن اختصاصی پروژه
    • نحوه عرضه اولیه؛ اعلام زمان دقیق راه‌اندازی پروژه و عرضه عمومی توکن
    • توسعه‌دهندگان؛ اطلاعات مربوط به برنامه‌نویسان و بنیان‌گذاران پروژه

ویژگی های مهم Whitepaper

برای این که مطمئن شوید وایت پیپر دارای اعتبار است، باید به موارد زیر توجه داشته باشید:

• طول مقاله: Whitepaper نباید کمتر از شش صفحه باشد. فایل پی دی اف آن باید دارای تصاویر، نمودار و منابع معتبر باشد.
• ساختار : وایت‌پیپر باید دارای یک ستون‌ اختصاصی فهرست مطالب و عناوین باشد. علاوه بر این، چکیده، مقدمه، آموزش و نتیجه‌گیری نیز از بخش‌های ضروری در یک وایت پیپر محسوب می‌شوند که باید حتما در آن قرار گرفته باشند.
• تراکم مطلب: تراکم مطالب موجود در یک وایت‌پیپر معتبر کمی سنگین است و کاربران برای درک کامل، باید بیش از یک مرتبه آن را مطالعه کنند.
• قالب : قالب اصلی باید صورت PDF و در جهت عمودی باشد.
• سبک : وایت‌پپیر باید یا سبکی و سیاق حرفه‌ای، جدی و در عین حال روان و قابل فهم نوشته شده باشد.

وایت پیپر؛ در خدمت توسعه‌دهندگان

وایت پیپر ارزهای دیجیتال، یک فرصت مناسب را در اختیار توسعه‌دهندگان پروژه‌های رمزارزی قرار می‌دهد. قبل از رواج وایت پیپر در دنیای کریپتوکارنسی، توسعه‌دهندگان مجبور بودند منابع مالی مورد نیاز پروژه را از طریق عرضه اولیه سهام (IPO) جذب کنند. عرضه اولیه سهام، فرآیندی وقت‌گیر و هزینه‌بر است بنابراین خیلی برای مجموعه‌های کوچک مناسب نیست. با ظهور وایت‌پیپر، توسعه‌دهندگان یک پروژه، ایده‌های خود را به راحتی و در قالب چند صفحه به دست کاربران خواهند رساند و سپس در طی عرضه اولیه سکه (ICO)، سرمایه مورد نظر را جذب خواهند کرد. البته به خاطر داشته باشید کهحتی بهترین و جامع‌ترین وایت‌پپیر به معنای موفقیت یک پروژه نیست، اما یک Whitepaper غیرحرفه‌ای و بی‌نظم، هر پروژه‌ای را محکوم به شکست خواهد کرد.

چند سوال مهم درباره وایت پیپر

برای ارزیابی کیفیت یک Whitepaper، باید به سوال‌های زیر پاسخ دهید:

• پروژه دقیقا چه کاری انجام می دهد؟

در بیش‌تر اوقات، محتوای وایت پیپر کمی گیج‌کننده است. بنابراین اولین سوالی که مطرح می‌کنید باید در عین کلی بودن، ساده نیز باشد. یک وایت‌پیپر مجموعه‌ای از کلمات کلیدی تخصصی، اصطلاحات فنی و اسامی غیرآشنا است که شاید برای اولین بار با آن‌ها روبرو شده‌اید. اگر پس از مطالعه، متوجه کارکرد پروژه نشدید، دو احتمال برای ارزیابی پروژه وجود دارد. نخست این‌که پروژه به حدی پیشرفته است که درک آن به مطالعه و دانش بیشتری نیاز دارد. یا این‌که پروژه، در عمل کار خاصی انجام نمی‌دهد!

در هر دو حالت نباید در پروژه سرمایه‌گذاری کرد. به واکنش افراد مشهور و جو موجود در فضای مجازی به‌خصوص Twitter توجه نداشته باشید. سرمایه‌گذاری بر روی پروژه‌ای که قابل فهم نباشد، یک اشتباه محض است که باعث از دست رفتن دارای می‌شود.

• نحوه کارکرد وایت پیپر چگونه است؟

بعد از این‌که «چرا» پروژه را متوجه شدید، باید به سراغ «چگونه» بروید! یک وایت‌پپیر جامع باید نحوه کارکرد فناوری خود را به طور کامل و با زبانی ساده توضیح دهد. برای رمزنگاری باید توضیح دهد که چگونه این فناوری کار خواهد کرد. برای مثال، وایت پیپر بیت کوین یکی از موارد بسیار درخشان در حوزه ارزهای دیجیتال است. این وایت‌پیپر با نثری روان، برای عموم کاربران از مبتدی تا حرفه‌ای، قابل فهم است. علاوه بر این، خیلی طولانی نیست برای همین پیشنهاد می‌کنیم، برای شروع آن را مطالعه کنید.

• چرا ما به این پروژه احتیاج داریم؟

نکته مهم در دنیای رمزارزها، این است که هر پروژه جدی نیست و اهداف نامربوطی دارد. برای مثال، ممکن است یک پروژه با ادعای توسعه بلاکچین در زمینه حفاظت از آتش در زیر آب، پس از انتشار Whitepaper وارد بازار شود. اما آیا این پروژه به درد ما می‌خورد؟ اگرچه این پروژه موضوع جالبی دارد، اما بدیهی است که از جدیت لازم در دنیای واقعی برخوردار نیست.

به عبارت دیگر شما باید از خود بپرسید چه کسی در دنیای واقعی از این پروژه و یا سرویس‌های آن استفاده خواهد کرد. در برخی موارد، وایت‌پیپر یک پروژه از تمام جهات خوب و با کیفیت است. با این‌حال سعی کنید قبل از سرمایه‌گذاری بر روی آن پروژه، از موارد مشابه در بازار نیز اطلاعات کسب کنید. در حقیقت، ممکن است یک پروژه قبلاً همان کار را انجام داده باشد که در این‌صورت، پروژه جدید خیلی اعتبار نخواهد داشت. در ادامه به معرفی و بررسی چند مورد از وایت‌ پیپر ارزهای دیجیتال خواهیم پرداخت.

وایت پیپر پروژه‌های معروف

هزاران پروژه بلاکچینی در دنیای کریپتوکارنسی و جود دارد که از بین تمامی آن‌ها، شاید 100 مورد قابل قبول و دارای اعتبار باشند. در ادامه برخی ارزهای دیجیتال معتبر را انتخاب کرده و وایت پیپر آن‌ها را با یکدیگر مرور خواهیم کرد.

وایت پیپر بیت کوین

بیت کوین، پرچمدار و اولین رمز ارز جهان، یک وایت‌پیپر بسیار با کیفیت دارد. این شاهکار، توسط ساتوشی ناکوموتو در 31 اکتبر سال 2008 منتشر شد. وایت پیپر بیت کوین، بهترین وایت پیپر ارز دیجیتال است که در ابتدای آن جمله « یک نسخه همتا به همتای واقعی از پول نقد دیجیتال، که به پرداخت‌های آنلاین اجازه می‌دهد تا بدون ارتباط به موسسات مالی، تراکنش‌‌های مالی را مستقیماً بین طرفین ارسال کنند. شما با جستجوی کلمه کلیدی وایت پیپر بیت کوین به فارسی، می‌توانید ترجمه روان آن را مطالعه کنید. علاوه بر این وایت پیپر بیت کوین به انگلیسی (Bitcoin Whitepaper) نیز به آن دسته از کاربرانی که به زبان انگلیسی مسلط هستند، پیشنهاد می‌شود.

وایت پیپر اتریوم

ویتالیک بوتیرین وایت در سال 2013 وایت‌پیپر اتریوم را منتشر کرد. بوتیرین در این سند، پس از تعریف و تمجید از بیت کوین و مزایا آن، به معرفی فناوری جدید مربوط به ایجاد قراردادهای هوشمند (Smart Contract) و کمک به سازمان‌های غیرمتمرکز خودمختار (DAO) اشاره کرده است. در حقیقت، هدف نهایی اتریوم، ایجاد بلاکچینی با یک زبان‌ برنامه‌نویسی بسیار پیشرفته و تکامل‌یافته است که امکان ساخت و نگهداری از قراردادهای هوشمند را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار خواهد داد.

وایت پیپر سولانا

سولانا در سال 2017 توسط آناتولی یاکوونکو راه‌اندازی شد. بر اساس وایت‌پیپر این ارز دیجیتال، هدف از توسعه سولانا، حل مشکلات بلاکچین‌های نسل اول مانند بیت کوین و اتریوم است. علاوه بر این، Whitepaper سولانا، مرجع مکتوب گواه اثبات تاریخچه (Proof of History) است که به عنوان یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های اندازه‌گیری زمان در بلاک‌چین شناخته می‌شود.

وایت پیپر بایننس کوین

پروژه بایننس کوین (BNB) در سال 2017 استارت خورد. گردانندگان صرافی Binance در وایت پیپر بایننس تمام جزییات پروژه از قبیل زمان عرضه اولیه سکه (ICO) و میزان دقیق توکن‌های عرضه شده مشخص شده است. مدیران بایننس به وضوح در وایت پیپر به این موضوع اشاره کرده اند که BNB توکن حاکمیتی صرافی است که امکان پرداخت هزینه‌های این پلتفرم نظیر کارمزد و هزینه لیست کردن ارزهای جدید را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. در حقیقت اگر از بایننس کوین برای پرداخت هزینه‌های مربوط به صرافی استفاده کنید، تخفیف‌های بسیار خوبی از آن دریافت خواهید کرد. بایننس کوین هر سال 20% از توکن‌های خود را به صورت عمومی عرضه کرد و از این طریق توانست 200 میلیون BNB را به فروش برساند.

وایت پیپر کاردانو

چارلز هاسکینسون، یکی از موسسان اتریوم در سال 2015 پلتفرم کاردانو(ADA) را بر پایه فناوری بلاکچین توسعه داد. این شبکه ابتدا به عنوان یک دفتر کل توزیع شده(Distributed Ledger) تاسیس شد اما با ویژگی‌های امنیتی بالای خود به سرعت لقب نسل سوم ارزهای دیجیتال را به خود اختصاص داد. با این‌حال، هاسکینسون هیچ گزارش یا فایلی در قالب وایت پیپر برای کاردانو آماده نکرده بود و هیچ سندی برای توضیح رسمی پروژه‌های این شبکه در دسترس نیست.

البته، اسنادی در اکوسیستم کاردانو موجود هستند که شبیه به وایت پیپر تا حدودی برنامه‌های آتی شبکه کاردانو را توضیح داده است. در این اسناد، به این نکته اشاره شده که بیت کوین نسل اول و اتریوم نسل دوم ارزهای دیجیتال به شمار می‌روند که با ظهور قراردادهای هوشمند، پیشرفت‌های بسیار زیادی در این زمین به وجود آورده‌اند. با این‌حال، مشکلات زیرساختی و عدم مقیاس‌پذیری شبکه بیت کوین و گران بودن شبکه اتریوم، شبکه کاردانو به عنوان نسل سوم فناوری‌های بلاک‌چینی پا به عرصه کریپتوکارنسی گذاشته است.

سخن پایانی

هدف از این مقاله برای معرفی Whitepaper است و اینکه وایت پپیر چیست و چه کاربردی دارد. برای اینکه کاربران بتوانند با روش خاص و تأثیرگذار بر تصمیمات خودت غلبه کنند باید به مطالعه دقیق وایت پیپر بپردازند. وایت پیپر به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که درباره سرمایه‌گذاری خود اطلاعات زیادی را داشته باشند.