آزمون CFA به عنوان برنامه استاندارد جهانی در حوزه مدیریت پرتفولیو و تحلیل سرمایه‌گذاری شناخته می‌شود. آزمون CFA که یکی از معتبرترین آزمون های بین المللی حوزه مالی شناخته می‌شود، دارای سه سطح است که برای کسب مدرک CFA علاوه بر کسب حد نصاب قبولی در هر سه آزمون، فرد بایستی سابقه کار مرتبط با زمینه مدیریت مالی و سرمایه‌گذاری را نیز ارائه کند.

CFA مخفف کلمه (Chartered Financial Analyst) به معنای تحلیلگر خبره مالی است. این مدرک یک گواهینامه حرفه‌ای است که توانمندی تحلیلگران مالی را نشان می‌دهد. طبق اعلام موسسه CFA، که این مدرک را ارائه می‌کند، این گواهینامه معتبرترین و شناخته‌شده‌ترین مدرک در حوزه مدیریت سرمایه‌گذاری در جهان است. افراد طی فرآیند گرفتن مدرک CFA، درک عمیقی در زمینه‌های تحلیل سرمایه و مدیریت مالی به دست می‌آورند.

CFA Chartholder چیست؟

CFA Chartholder به معنی تحلیلگر خبره مالی است. موسسه CFA یک شبکه جهانی است که بالغ‌ بر ۱۶۷ هزار متخصص سرمایه‌گذاری در آن مشغول به کار هستند. مدرک CFA توسط برگزارکنندگان دوره‌ها، دانشگاه‌ها و صادرکنندگان گواهینامه در حداقل ۳۰ کشور و منطقه در جهان به رسمیت شناخته‌ شده است. با داشتن این مدرک و ملحق شدن به یک شرکت در حوزه CFA، به مشاغلی که به این مدرک نیاز دارند دسترسی پیدا می‌کنید و از این راه درآمد زیادی کسب خواهید کرد.

برای این‌که به یک تحلیلگر خبره مالی (CFA Chartholder) تبدیل شوید، باید شرایط زیر را داشته باشید:

• قبل از ثبت‌نام برای سطح یک آزمون CFA، باید دوره کارشناسی خود را به اتمام رسانیده یا سال آخر مقطع کارشناسی باشید، یا این‌که ۴ سال سابقه کار داشته باشید.
• در تمامی آزمون‌ها شرکت کنید. درست است که شرکت در یک سطح از آزمون CFA هم می‌تواند بخش مهمی از رزومه شما باشد، اما برای تبدیل‌ شدن به یک تحلیلگر خبره مالی، باید هر سه سطح این آزمون را پشت سر بگذارید.
• دو تا سه پایان‌نامه مرجع حرفه‌ای ارائه کنید. اگر یکی از پایان‌نامه‌ها مورد تأیید انجمن CFA باشد، دو پایان‌نامه و در غیر این صورت سه پایان‌نامه ارائه دهید.
• باید پاسپورت بین‌المللی معتبر داشته باشید و دریکی از کشورهای مورد قبول این سازمان زندگی کنید.
• برای تبدیل‌شدن به یک CFA Chartholder باید درخواست خود را تکمیل کنید. درخواست تبدیل‌شدن به یک تحلیلگر خبره مالی مستلزم این است که علاوه برداشتن پایان‌نامه مرجع حرفه‌ای، سابقه کاری هم داشته باشید.

آزمون CFA چیست؟

آزمون CFA دارای سه سطح است که هرکدام از این سطوح برای سنجش میزان دانش شما در مورد ابزارها و مهارت‌های مختلف سرمایه‌گذاری طراحی‌ شده است. برای قبولی در هر مرحله از این آزمون به بیش از ۳۰۰ ساعت مطالعه نیاز است. داوطلبان به‌طور متوسط زمانی حدود ۴ تا ۵ سال را صرف دریافت این مدرک می‌کنند.

مباحث آزمون CFA

نتیجه آزمون (LOS) و  درک مفاهیم در آزمون‌های CFA به میزان معلومات شرکت­‌کننده بستگی دارد. با این‌که برنامه درسی در هر دوره از این آزمون آپدیت می‌شود، اما هر سه سطح امتحان CFA شامل ۱۰ موضوع یکسان هستند. سختی آزمون در هر سطح متفاوت است و هر سال نسبت به سال دیگر کمی تغییر می‌کند.

موضوعات آزمون شامل موارد زیر است:

• اصول اخلاقی و حرفه‌ای
• روش‌های کمی محاسباتی
• اقتصاد
• تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی
• سرمایه‌گذاری شرکت‌ها
• درآمد ثابت
• اوراق بهادار مشتقه
• سرمایه‌گذاری‌های جایگزین
• مدیریت پرتفوی و برنامه‌ریزی ثروت

دارندگان مدرک CFA در چه صنایعی مشغول به کار هستند؟

بسیاری از شرکت‌های مالی عالی‌رتبه، کسانی که مدرک CFA دارند را استخدام می‌کنند چون آن­ها با استانداردهای جهانی در امور اقتصادی آشنایی دارند. داشتن مدرک این آزمون نشان‌دهنده تسلط فرد بر نحوه مدیریت پرتفوی و تحلیل بازارهای مالی پیشرفته است.

دارندگان مدرک CFA، به صاحبان مشاغل و افرادی که می‌خواهند سرمایه‌گذاری کنند مشاوره می‌دهند. آن‌ها با تحلیل بازار سهام، اوراق قرضه و … در بانک‌ها، صندوق‌های بازنشستگی، شرکت‌های بیمه و سایر مشاغل وابسته سرمایه‌گذاری می‌کنند. برخی از عناوین شغلی برای افرادی که مدرک CFA دارند عبارت است از:

• مدیر پرتفوی: کسانی که پرتفوی را مدیریت می‌کنند، مسئولیت یک یا چند صندوق را بر عهده‌دارند و با تحلیل‌گران بازار بورس، محققان و مشتریان همکاری می‌کنند تا بتوانند در بازار باقی بمانند.
• تحلیل‌گران: آن‌ها اطلاعات سهم و نوسانات بازار را بررسی می‌کنند تا بتوانند آینده سهم‌ها را پیش‌بینی کنند.
• مدیریت ریسک: مدیران با این سِمت در شرکت‌ها با پیش‌بینی کردن بازار از ضرر و زیان احتمالی جلوگیری می‌کنند.
• مشاور مالی: مشاوران مالی معمولاً به مشتریان در زمینه‌های سرمایه‌گذاری، امور مالیاتی و انتخاب نوع بیمه کمک می‌کنند.

سطوح مختلف آزمون CFA

همان‌طور که اشاره شد، آزمون CFA دارای سه سطح است که هر یک دارای ویژگی‌های متفاوتی است:

آزمون سطح یک CFA چیست؟

در آزمون سطح یک سؤالات به‌صورت چندگزینه‌ای هستند. زمان این آزمون تقریبا ۴ ساعت و نیم است که در دو جلسه ۲ ساعت و ۲۵ دقیقه‌ای انجام می‌شود که بین دو جلسه متقاضیان می‌توانند استراحت داشته باشند. در سال ۲۰۲۲، آزمون سطح یک CFA چهار بار برگزار خواهد شد.

فرمت آزمون سطح یک CFA

تمرکز آزمون سطح یک CFA بیشتر بر روی دانش، درک مطلب، ابزارهای سرمایه‌گذاری و اصول اخلاقی و حرفه‌ای است. برنامه درسی سطح یک عمدتا به یادآوری فرمول‌ها و تعاریف اصطلاحات اشاره دارد و بیشتر مطالب اولیه ساده را دربر می‌گیرد.

آزمون سطح یک CFA شامل ۱۹ فصل، ۵۷ ریدینگ و ۱۰ مبحث است.

سؤالات آزمون سطح یک CFA

آزمون سطح یک شامل ۱۸۰ سؤال کاملا مجزا است. جواب‌های نادرست نمره منفی ندارند، پس سعی کنید تا جایی که می‌توانید به سؤالات پاسخ دهید.

هرکدام از سؤالات آزمون سطح یک کاملا مجزا از سؤالات دیگر بوده و معمولا به‌صورت جای خالی است. به این مثال نگاه کنید:

«مدت‌زمانی که یک صندوق تأمین سرمایه باید سود بدهد ……. نامیده می‌شود.»

این مدل سؤالات در سطح دو و سه وجود ندارند.

ترازهای هر مبحث در آزمون سطح یک CFA

آزمون سطح دو CFA چیست؟

آزمون سطح دو CFA حدودا ۴ ساعت و نیم طول می‌کشد. این آزمون از لحاظ روش انجام و زمان‌بندی مشابه سطح یک است، اما سؤالات آزمون سطح دو به‌صورت تصویری و مرتبط باهم هستند. در سال ۲۰۲۲، آزمون سطح دو، سه بار برگزار می‌شود. نرخ قبولی در آزمون سطح دو چیزی حدود ۴۵ تا ۴۶ درصد است. این عدد نشان می‌دهد که افراد کمتری در آزمون سطح دو شرکت کرده­اند و کمتر از نیمی از آن‌ها در این آزمون قبول شده‌­اند.

فرمت آزمون سطح دو CFA

آزمون سطح دو CFA با تمرکز بر ارزیابی دارایی، کاربرد و نحوه تحلیل آن را موردبررسی قرار می‌دهد. در سطح دو، نحوه رعایت استانداردها هنگام تحلیل بازار مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

سؤالات آزمون سطح دو CFA

آزمون سطح دو ۸۸ سؤال چند گزینه‌ای دارد که شامل ۴۸ ریدینگ و ۱۴ فصل است. این آزمون دارای سؤالاتی متشکل از مجموعه آیتم‌ها است که هرکدام شامل یک تصویر با چهار الی شش سؤال از یک موضوع هستند. شرکت‌کنندگان در آزمون می‌توانند برای تحلیل داده‌ها و اطلاعات سهم از ابزارهای مختلفی استفاده کنند. مفاهیم فقط برای حفظ کردن نیستند، بلکه باید یاد بگیرند که کجا و چگونه از آن‌ها استفاده کنند.

چند متن، جدول، صورت مالی و … تصاویر داخل امتحان را تشکیل می‌دهند که در انتها یک سناریوی تجاری را به وجود می‌آورند. آزمون دهندگان باید به‌سرعت تصویر را در ذهنشان اسکن کرده و اطلاعات مورد نیاز برای پاسخ‌دهی به سؤالات را به دست آورند.

ترازهای هر مبحث در آزمون سطح دو CFA

آزمون سطح دو CFA هم مانند آزمون سطح یک دارای ۱۰ مبحث است، اما تراز هر مبحث با سطح یک متفاوت است. برای مثال، تراز مدیریت پرتفوی در آزمون سطح دو بین ۱۰ تا ۱۵ درصد است. (هر ۵ درصد نشان‌دهنده یک مجموعه آیتم در آزمون است). اصول اخلاقی، تجزیه‌ و تحلیل صورت‌های مالی، مشارکت در سرمایه، درآمد ثابت، مدیریت پرتفوی و برنامه‌ریزی ثروت مباحث کلیدی برای قبولی در آزمون سطح دو در سال ۲۰۲۲ هستند که تراز هرکدام از این مباحث بین ۱۰ تا ۱۵ درصد است.

بلافاصله پس از قبولی در آزمون سطح یک، می‌توانید در آزمون سطح دو ثبت‌نام کنید.

کسانی که به‌عنوان CFA Chartholder شناخته می‌شوند و مدرک CFA دارند می‌گویند آزمون سطح دو از بقیه سطح‌ها سخت‌تر است. درصد قبولی در این آزمون این گفته را اثبات می‌کند.

آزمون سطح سه CFA چیست؟

آزمون سطح سه CFA مانند سطح دو یک آزمون ۴ ساعت و نیمه است، اما فرمت آن به‌طور کامل با سطح یک و دو فرق دارد. آزمون سطح سه هم مهارت‌های مشابه آزمون سطح دو را از شما طلب می‌کند، با این تفاوت که در این مرحله باید بتوانید تحلیل کنید و در مورد آن بنویسید. این آزمون بیشتر ذهن فرد را درگیر می‌کند.

فرمت آزمون سطح سه CFA

عمده‌ترین تفاوت آزمون سطح سه با دو سطح قبلی در قسمت سؤالات تشریحی است. در این قسمت شما باید برای یک سؤال استدلالی، پاسخ تشریحی بنویسید. این سؤالات هیچ گزینه‌ای ندارند که بتوانید از بین آن‌ها پاسخ صحیح را انتخاب کنید. یعنی تک جوابی نیستند. اما نگران نباشید. این امر با تمرین و پشتکار میسر خواهد شد.

آزمون سطح سه CFA شامل ۱۶ فصل و ۳۸ ریدینگ است و تنها هفت مبحث را پوشش می‌دهد. مباحث تجزیه‌ و تحلیل صورت‌های مالی، روش‌های کمی محاسباتی و سرمایه‌گذاری شرکت‌ها شامل این آزمون نمی‌شوند.

سؤالات آزمون سطح سه CFA

جلسه اول آزمون سطح سه CFA شامل ۸ تا ۱۱ تصویر و در ادامه چندین سؤال است که نیاز به پاسخ تشریحی دارد. جلسه دوم این آزمون ۴۴ سؤال چندگزینه‌ای سه نمره‌ای دارد. هر مجموعه آیتم در آزمون CFA شامل یک تصویر و ۴ تا ۶ سؤال چندگزینه‌ای است. درمجموع ۵۲ تا ۵۵ سؤال در آزمون سطح سه CFA وجود دارد.

در آزمون سطح سه CFA سؤالات به‌صورت ترکیبی طرح می‌شوند. به‌عنوان‌مثال، یک سؤال می‌تواند شامل چند موضوع ازجمله رفتار مالی، مدیریت ثروت شخصی و … باشد.

ترازهای هر مبحث در آزمون سطح سه CFA

تراز هر مبحث در آزمون سطح سه محدوده خاص خودش را دارد. مدیریت پرتفوی و برنامه‌ریزی ثروت با ۳۵ تا ۴۰ درصد، بیشترین تراز را در این آزمون دارند. درآمد ثابت با ۱۵ تا ۲۰ درصد و اصول اخلاقی با ۱۰ تا ۱۵ درصد در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.

نرخ قبولی در آزمون سطح سه نسبت به سطح‌های دیگر بالاتر است و معمولاً به بیشتر از ۵۰ درصد می‌رسد.

آیا آزمون CFA سخت است؟

همه می‌گویند این آزمون سخت است، اما برای درک بهتر این موضوع، نظر چند نفر از دارندگان این مدرک در مورد میزان سختی این آزمون را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

هو جیا:

این آزمون یکی از سخت‌ترین امتحانات در جهان است.

جان ماریو فورتادو:

با این‌که دوره‌های CMA، CFM و CPA را گذرانده‌ام، برای شرکت در CFA در مطالعه و کسب آمادگی غرق شدم.

این آزمون قطعا بسیار دشوار است. دانش‌آموزانی که این دوره را گذرانده‌اند، می‌گویند که این دوره از هر دوره‌ای که تابه‌حال در آن شرکت کرده‌اند سخت‌تر است. اما همین سختی باعث می‌شود که تجربه ارزشمندی را به دست بیاورید.

تیم دیویس:

با پایان این دوره و گرفتن مدرک CFA احساس کمال می‌کردم.

گرفتن مدرک CFA کار کوچکی نیست. تمام کسانی که این مدرک را گرفته‌اند سختی این دوره را ارزشمند می‌دانند. این آزمون نظم و پشتکار شما را می‌سنجد و اگر واقعا برای آن تلاش کنید هیچ‌چیز غیرممکنی وجود ندارد.

نمره قبولی در آزمون CFA

برای تمام شرکت‌کنندگان در آزمون CFA یک کارنامه با عنوان قبول‌شده یا رد شده در نظر گرفته می‌شود که شامل خلاصه‌ای از عملکرد فرد در هر مبحث امتحانی است. نتایج سطح یک و دو ظرف مدت ۸ الی ۱۰ هفته از تاریخ امتحان و نتایج سطح سه در مدت ۱۰ هفته منتشر می‌شود.

آخرین درصد قبولی در CFA به شرح زیر است:

• ۲۶ درصد برای سطح یک در ماه اوت سال ۲۰۲۱
• ۲۹ درصد برای سطح دو در ماه اوت سال ۲۰۲۱
• ۳۹ درصد برای سطح سه در ماه اوت سال ۲۰۲۱

داوطلب برای قبولی در این آزمون باید حداقل نمره قبولی (MPS) را به دست آورد، که میزان این نمره هرسال تغییر می‌کند. شرکت‌کنندگان یک اندیکاتور از محدوده نمرات خود برای هر مبحث به همراه نتیجه نهایی آزمون دریافت خواهند کرد.

اندیکاتور به این شکل است: کمتر از ۵۰ درصد، بین ۵۰ تا ۷۰ درصد، بیشتر از ۷۰ درصد

کارنامه داوطلبان سطح سه فقط خلاصه دو موضوع را نشان می‌دهد: یکی بخش مقاله و دیگری بخش مجموعه آیتم.

به افرادی که در این آزمون قبول نمی‌شوند هم گزارشی از نحوه عملکرد آن‌ها نسبت به دیگر افرادی که قبول نشده‌اند داده می‌شود. همچنین آن‌ها می‌توانند نمراتشان را با معدل کل دیگر شرکت‌کنندگان که در آزمون قبول نشده‌اند مقایسه کنند.

نظر شما درباره آزمون CFA چیست؟ افرادی که قصد پرداخت شهریه یا هزینه ثبت نام در آزمون‌های بین المللی همچون پرداخت هزینه ثبت نام آزمون CFA را دارند، می‌توانند با استفاده از خدمات خرید با پی پال و خرید با ویزا و مستر کارت در کمترین زمان ممکن پرداخت‌های بین‌المللی خود را در کافه ارز انجام دهند.